یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه کلتک و MIT با همکاری دو محقق ایرانی قرص هوشمند پیشرفتهای را طراحی کردهاند که مشکلات گوارشی را تشخیص میدهد و درمان میکند.
به گزارش فارمانیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران (ایسکانیوز)، این قرص هوشمند یک حسگر بلعیدنی است که موقعیت آن هنگام حرکت در دستگاه گوارش قابل بررسی است و کمک شایانی برای پزشکان در تشخیص آسان اختلالات حرکتی دستگاه گوارش مانند بیماری رفلاکس معده به مری و گاستروپارزی به شمار میرود. گاستروپارزی که تخلیه تأخیری معده نیز نامیده میشود، یک اختلال پزشکی است که شامل انقباضات عضلانی ضعیف معده است که در نتیجه آن، غذا و مایعات، برای مدت طولانی در معده باقی میماند؛ بنابراین محتویات معده آهستهتر وارد دوازدهه دستگاه گوارش میشوند. این عارضه میتواند منجر به جذب نامنظم مواد مغذی، تغذیه ناکافی و کنترل ضعیف قند خون شود.
به گزارش SciTechDaily، این گروه تحقیقاتی به سرپرستی خلیل رمدی، استادیار مهندسی زیستی دانشگاه نیویورک در ابوظبی، یک سیستم جدید و غیرتهاجمی را برای تسهیل تشخیص و درمان اختلالات حرکتی دستگاه گوارش توسعه داده است. دانشمندان این گروه برای ردیابی حرکت قرص هوشمند از میدان مغناطیسی سهبعدی استفاده کردند که توسط سیمپیچهای الکترومغناطیسی با فرکانس بالا تولید میشود و میتواند هر نقطه از فضا را با بزرگی میدان مغناطیسی مشخص کدگذاری کند. در نتیجه بزرگی میدان توسط قرص هوشمند اندازهگیری و منتقل میشود تا مکان دقیق آن تعیین شود و سپس با استفاده از فناوری بلوتوث به تلفن هوشمند منتقل میشود. در واقع، قرصهای هوشمند از میدانهای مغناطیسی برای ردیابی دقیق حرکت خود در دستگاه گوارش بهره میبرند.
این فناوری جدید پتانسیل استفاده در امور پزشکی مانند تشخیص دقیقتر و کارآمدتر اختلالات گوارشی و هدفگیری دقیق مداخلات درمانی و روشهای کمتهاجمی را دارد.
به گفته محققان، میدان مغناطیسی مورد نیاز این قرص هوشمند توسط آهنرباهای الکترومغناطیسی اعمال میشود که میتوانند در کولهپشتی یا ژاکت بیمار تعبیه شوند تا ارزیابی واقعیتری از تحرک دستگاه گوارش، حرکت غذا از دهان از طریق گلو، مری، معده، رودههای کوچک و بزرگ و خارج از آن ارائه دهد. در این صورت بیمار بدون هیچ مزاحمتی به زندگی خود ادامه و این حسگر هم کار خود را انجام میدهد.
گفتنی است که این سیستم با موفقیت در سیستم گوارش حیوانات بزرگ مدلسازی شده و یافتههای پروژه مربوط به آن در مجله «نیچر الکترونیک» به چاپ رسیده است.
تخمین زده میشود که اختلالات گوارشی بیش از یک سوم جمعیت جهان را تحت تأثیر دارد و توسعه روشهای تشخیصی و درمانی دقیقتر و مؤثرتر واقعا ضروری به شمار میرود. به طور خاص، چندین بیماری مانند بیماری رفلاکس معده و گاستروپارزی میتواند ناشی از حرکت غیرطبیعی روده باشد که در آن غذای مصرفشده خیلی سریع یا آهسته عبور میکند و از این رو، ردیابی سرعت غذا از طریق روده بسیار ارزشمند است. اما بحث اینجاست که فناوری موجود از روشهای تهاجمی مانند آندوسکوپی یا تشعشعات بالقوه مضر اشعه ایکس استفاده میکند و اغلب نیاز به ارزیابی مکرر در یک بیمارستان دارد. اما با استفاده از این قرص هوشمند، پزشکان میتوانند بیش از سه مرتبه بیشتر از آنچه در میکرودستگاههای کنونی میبینند، مکان قرص را تخمین بزنند و آن را به صورت غیرتهاجمی و راحتتر و دقیقتر جایگزین کنند.
محققان ایرانی پروژه کدامند؟
در این پروژه آزیتا امامی نویسنده ارشد مقاله است. او متولد ۱۳۵۳ در روستای نیستانک نزدیک شهر نائین است که بعدها به دلیل اینکه پدرش دانشجوی دانشگاه شریف در تهران بود، به این شهر مهاجرت کرد. دورههای راهنمایی و دبیرستان را در مدرسه فرزانگان گذراند و همانجا بود که برای اولین بار به ریاضی و فیزیک بسیار علاقهمند شد. به گفته خودش، معلمهای پرمعلومات و مدیران مدرسه فرزانگان، نقش عمدهای در تحصیلات آیندهاش داشتند. در دوره دبیرستان بود که شروع به طراحی و ساخت مدارهای الکترونیکی کرد و تا امروز به این کار ادامه میدهد.
امامی مدرک لیسانس را در سال ۱۳۷۵ از دانشگاه صنعتی شریف در رشته الکترونیک دریافت کرد و مدت کوتاهی هم دانشجوی فوق لیسانس همان دانشکده بود. ولی در همان زمان تصمیم گرفت که برای ادامه تحصیل به آمریکا برود. از دانشگاه استانفورد پذیرش گرفت و در رشته برق مشغول به تحصیل شد. امامی مدرک دکتری را در سال ۲۰۰۴ دریافت کرد. پایاننامه دکتریاش راجع به اطلاعرسانی با استفاده از اپتیک (Optical Communication) بود و دو زمینه الکترونیک و اپتیک را در بر میگرفت.
او از سال ۲۰۰۴ به عنوان استادیار و از سال ۲۰۱۳ به عنوان استاد تمام در دانشگاه کلتک تدریس میکند.
محقق ایرانی دیگری که در این پروژه مشارکت داشته، فاطمه عقلمند است که کارشناسی ارشدش را در رشته مهندسی برق از دانشگاه صنعتی شریف گرفته است. او همچنین به عنوان مهندس طراحی IC آنالوگ در آزمایشگاه پردازش الکترونیک و سیگنال در دانشگاه اکول پلیتکنیک فدرال لوزان در سوئیس و همچنین به عنوان مهندس طراحی مدار و سیستم در آزمایشگاه دانشگاه تهران کار کرده است. او در حال حاضر در موسسه فناوری کالیفرنیا مشغول به پژوهش است.