- رسانه تخصصی دارو - https://pharma-news.ir -

تناقض‌گویی سازمان غذا و دارو درباره ارز ترجیحی

به گزارش فارما نیوز به نقل از روزنامه سپید؛ هرچند که سازمان غذا و دارو چندی پیش افزایش 6 برابری قیمت داروهای وارداتی و افزایش 30 تا 100 درصدی قیمت دارو در سال گذشته را پذیرفت اما همین سازمان حالا حرف خود را پس گرفته و مدعی است که نرخ تورم دارو همیشه کمتر از نرخ تورم عمومی کشور بوده است!

قیمت دارو در برخی روزهای سال 1400 خبرساز شد و در مقاطعی از سال مانند تابستان گذشته خبر آمد که بهای برخی داروهای کرونا تا 12 برابر شده است. همچنین گزارش‌های پراکنده‌ای درباره جهش قیمت اقلام دارویی برخی بیماران خاص روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت. به عنوان مثال پنج برابر شدن قیمت داروهای ام.اس یکی دیگر از این مصادیق است. ماجرا البته به داروی بیماران خاص محدود نشد و برخی اقلام دارویی هم جهش قابل ملاحظه قیمت را به ثبت رساند.
به عنوان مثال داروی ساده‌ای مانند شربت دیفن هیدرامین از دو هزار و 500 تومان قبل از کرونا به حدود هشت تا 9 هزار تومان رسید و رشد بیشتر از 150 درصدی قیمت را ظرف دو سال به ثبت رساند. داروخانه‌داران می‌گویند برخی اقلام دارویی هم رشد بیشتر از 60 درصد قیمت را تجربه کرده‌اند. مثلا آمپول متورال رشد بیشتر از 140 درصد را ثبت کرد و برخی اقلام مانند قرض استئوفوس که برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان تجویز می‌شود، محلول خوراکی ال.کارنیت یا آمپول پریفیلد انوکسان 2000 و … رشد قیمت بالاتر از 60 درصد داشته‌اند.


مهر تایید وزارت بهداشت بر جهش نرخ اقلام دارویی


جهش قیمت دارو بارها خبری شد و برخی بیماران در اعتراض به کمیابی یا گرانی داروهای مورد نیازشان سال گذشته تجمع کردند. در مجلس هم بارها موضوع جهش قیمت دارو مطرح شد و نمایندگان از چند برابر شدن قیمت اقلام دارویی و تجهیزات پزشکی مانند اسپری‌های تنفسی یا سمعک در صحن علنی مجلس گفتند.
در همین زمینه وزارت بهداشت هم سرانجام زیر بار اخبار جهش قیمت دارو رفت و چندی پیش بهرام دارایی، رییس سازمان غذا و دارو گفت که دارو‌های وارداتی تا ۶ برابر و دارو‌های تولید داخل هم با توجه به میزان ارز تامین مواداولیه ۳۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشتند.
او در گفتگویی که با همشهری داشت افزایش قیمت دارو در سال گذشته را ناشی از سیاست‌های دولت قبل دانست و به مشکلات تخصیص ارز و کمبود مقطعی مواد اولیه و … به عنوان دلایل افزایش قیمت دارو اشاره کرد اما دارایی به سرعت حرف پیشین خود را پس گرفته و افزایش قیمت دارو را چندان قابل اعتنا نمی‌داند و حالا برخلاف چند روز پیش بود که وزارت بهداشت جهش عجیب قیمت دارو را تایید کرد و بر 6 برابر شدن قیمت برخی داروهای وارداتی صحه گذاشت اما حالا بهرام دارایی، رییس سازمان غذا و دارو افزایش قیمت دارو را قابل ملاحظه نمی‌داند و می‌گوید که افزایش قیمت دارو همیشه کمتر از نرخ تورم بوده است.


تکذیب عجیب تورم دارو


رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه تورم در حوزه سلامت همیشه کمتر از بخش‌های دیگر است، گفت: «آنچه مهم است پوشش بیمه‌ای داروهاست تا پرداختی از جیب بیمار افزایش نیابد.»
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان غذا و دارو، بهرام دارایی با اشاره مباحث مربوط به کمبود دارو، گفت: «یکسری مشکلات بین‌المللی را در زمینه تحریم‌ها داریم. در عین حال برخی مواد اولیه یا داروها نیز در دنیا کمبود جهانی دارند.»
او درباره مباحث مربوط به گرانی دارو نیز گفت: «مطرح کردن بحث گرانی، معنی درستی برای افزایش قیمت داروها ندارد. زیرا هر سال همه کالاها، حقوق و دستمزد و… در کشور افزایش قیمت دارند که این افزایش همیشه در حوزه سلامت کمتر از تورم کشور بوده است.»
دارایی با بیان اینکه سال گذشته تورم حوزه دارو ۳۰ درصد بود، گفت: «درحالی که تورم رسمی کشور بیش از این بوده است. بنابراین افزایش قیمت دارو همیشه از تورم کشور کمتر بوده است.»
او همچنین در مصاحبه‌ای دیگر مدعی شده است که میانگین تورم دارو در ۶ ماهه دوم سال گذشته فقط ۱۱.۳ درصد بوده است.
رییس سازمان غذا و دارو در مصاحبه‌ای که پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان غذا و دارو منتشر کرده، گفته است که افزایش قیمت دارو در شش ماهه نخست سال گذشته و به دلیل کاهش ۲ میلیار دلاری بودجه دارو اعمال شد و مسئولان وقت برای جبران کمبود بودجه، ارز برخی از داروها را به نیمایی تغییر دادند.
او با بیان این مطلب افزود: «براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی و درخواست وزارت بهداشت وقت، بودجه ۲ میلیارد دلاری برای کل تجهیزات پزشکی و دارو درنظر گرفته شد که در مقایسه با سال ۹۷، دو میلیارد دلار کمتر بود. این اتفاق سبب شد با توجه به تامین برخی داروها با ارز نیمایی و خارج شدن آنها از فهرست بیمه، افزایش قیمت دارو رقم بخورد.»
دارایی با اشاره به اینکه افزایش چند برابری قیمت دارو موردی بوده و میانگین تورم سبد کلی داروها از تورم در بخش‌های دیگر کمتر است، تاکید کرد: «میانگین افزایش قیمت دارو در سال 99 حدود ۴۳.۱ درصد، در سال گذشته۳۰.۱ درصد بوده است که از این میزان  ۱۸.۸ درصد مربوط به ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ و ۱۱.۳ درصد مربوط به ۶ ماهه دوم است.»
معاون وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه علت اصلی قاچاق معکوس دارو نرخ ارزان آن در کشور است، گفت: «سال گذشته قاچاق معکوس دارو به‌شدت افزایش پیدا کرد. البته اعداد دقیق قاچاق معکوس دارو از کشور جمع‌بندی نشده اما این ارقام قابل توجه و چشمگیر هستند که البته عوامل نشت دارو به خارج از شبکه به‌صورت مستمر رصد و به مراجع قضایی معرفی می‌شوند.»


سرکوب قیمت دارو اوضاع را وخیم‌تر می‌کند


ادعاهای عجیب و متناقض رییس سازمان غذا و دارو درباره نرخ تورم اقلام دارویی در سال گذشته در شرایطی است که دولت از حذف ارز 4200 تومانی دارو خبر داده است و این مساله بسیاری از بیماران را نگران جهش دوباره قیمت دارو کرده است.
با این حال مجلس در جریان تصویب لایحه بودجه سال 1401 تاکید کرده است که در صورتی با حذف ارز 4200 تومانی دارو موافقت می‌کند که بهای دارو در سطح شهریور سال گذشته بماند و علاوه بر آن دولت راهکارهای حمایتی جایگزین ارز 4200 تومانی دارو کند.
شرط سرکوب قیمت دارو اما به مذاق داروسازان خوش نیامده و آنها اعلام می‌کنند که این سیاست به معنی گرفتار کردن صنعت دارو به سرنوشت صنعت خودروسازی است. آنها می‌گویند که داروسازان با حذف ارز 4200 تومانی واردات مواد اولیه دارویی ناچار هستند ماده اولیه و هزینه‌هایشان را با نرخ بازار آزاد بپردازند اما دولت قیمت دارو را سرکوب می‌کند و برای آن نرخ‌گذاری می‌کند و این وضعیت بسیاری از فعالان صنعت دارو را ورشکسته خواهد کرد. همچنان که گزارش‎های عملکرد سود و زیان شرکت‌های دارویی حاضر در بورس نشان می‌دهد که صنایع دارویی حاضر در بازار سرمایه به صورت متوالی زیان‌ده بوده‌اند.
کمیل طیبی، اقتصاددان به سپید می‌گوید که وضعیت صنعت دارو و قدرت خرید بیماران در بازار دارو بخشی از کل اقتصاد رو به اضمحلال کشور است و صعود خیره‌کننده نرخ تورم و ادامه سیاست‌های گذشته وضعیت را به مراتب وخیم‌تر خواهد کرد.
او ادامه می‌دهد: در این شرایط اگر دولت با هدف حفظ قدرت خرید بیماران نرخ دارو را سرکوب کند، صنایع دارویی ورشکسته شده و کمبود دارو و کاهش عرضه دارو رخ می‌دهد و ناگریز قیمت‌ها صعودی می‌شود و اگر منعی برای قیمت‌گذاری دارو ایجاد نکند در وضعیت فعلی کاهش قدرت خرید بیماران شدیدتر شده و دسترسی بسیاری از بیماران به خدمات درمان و دارو قطع یا کمتر می‌شود و ضروری است که دولت با پرداخت یارانه و حمایت از بیماران آسیب‌پذیر فرصتی برای اصلاح این وضعیت ایجاد کند.
هرچند که دولت، وزارت بهداشت و بالاخص بهرام دارایی، رییس سازمان غذا و دارو اعلام می‌کنند که اصلاح ساختار اختصاص ارز دارو را در دستور کار دارند و این فرآیند به‌گونه‌ای پیش خواهد رفت که افزایش قیمت و کمبود دارویی رخ ندهد اما مشخص نیست که این ادعا چقدر صحت دارد و دولت تا چه حد توان مدیریت این ماجرا و مهار وضعیت آسیب‌پذیر فعلی را دارد.